Trong ánh nắng mặt trời có 3 loại tia cực tím chính là: tia UVA, UVB và UVC. Ba loại tia này đều gây ảnh hưởng lên làn da của bạn, một cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Trong đó, tia UVA vẫn có thể xuyên qua lớp mây và sương mờ để tiếp xúc với da bạn. Sức tàn phá của nó còn ghê gớm khi xuyên qua cả lớp tường bê tông hay quần áo. Vì thế, tia UVA có tần số nguy hiểm xuất hiện ở khắp mọi nơi vào ban ngày, kể cả khi trời không có một bóng nắng.
Sự chủ quan khi không dùng kem chống nắng vào mùa Đông có thể làm cho làn da của bạn bị xâm hại bởi tia UVA, gây ra tổn thương như sạm, nám, khô da và da không đều màu... Hơn nữa, không chỉ ánh nắng mặt trời, mà tia UV còn có nhiều trong đèn điện, đèn huỳnh quang, đèn halogen, máy vi tính, tivi... Chúng sẵn sàng khiến da bị hư tổn nếu bạn để da tiếp xúc trực tiếp và trong thời gian dài. Vì vậy sử dụng kem chống nắng vào mùa đông cũng quan trọng như mùa hè và bạn cần lưu ý những điểm sau:
Trái với quan niệm phổ biến, SPF, hay chỉ số chống nắng, không biểu thị khả năng chống nắng mạnh như thế nào. Chỉ số này cho biết thời gian bảo vệ da khỏi tia tử ngoại UVB là bao lâu. Chỉ số này được tính bằng cách lấy khoảng thời gian thông thường khiến da bị bỏng nắng nhân với con số biểu thị khoảng thời gian khả năng chống nắng có tác dụng (giá trị SPF).
Viện Da liễu Hoa Kỳ khuyến nghị vào mùa đông nên lựa chọn các sản phẩm chống nắng có SPF 30 hoặc cao hơn. Việc sử dụng công thức SPF quá cao không được khuyến khích vì chúng tạo cảm giác an toàn sai lầm khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đồng thời lượng hóa chất trên da cũng cao hơn. Các chuyên gia hiện nay cho rằng, thực tế các loại kem chống nắng với SPF trên 50 không bảo vệ da tốt hơn loại kem có chỉ số chống nắng dưới 50.
Tia UVB là tia gây bỏng nắng, nhưng tia UVA cũng gây tổn thương da, bao gồm cả các dấu hiệu lão hóa như các nếp nhăn hoặc đốm nâu. Cả hai loại tia UV đều làm tăng nguy cơ ung thư da. Chọn loại kem chống nắng phổ rộng tức là loại kem ngăn chặn được cả hai loại tia tử ngoại có hại. Yếu tố SPF chỉ biểu thị khả năng ngăn chặn tia UVB của kem chống nắng. Nếu trên nhãn sản phẩm ghi phổ rộng nghĩa là biểu thị khả năng chống được cả hai loại tia.
Trong kem chống nắng có thể chứa một số hóa chất gây dị ứng như paraben, rối loạn nội tiết như oxybenzone hoặc chỉ là những thành phần không cần thiết như hương liệu hoặc các thành phần không hoạt tính. Retinoid (một dạng vitamin A) là thành phần không hoạt tính phổ biến có trong kem chống nắng. Các nghiên cứu ở Canada cho thấy các chất phụ gia này có thể tăng độ nhạy cảm của người dùng đối với các tia UV từ mặt trời.
Oxybenzone được cho là một chất gây rối loạn nội tiết. Chất này tương tự như estrogen trong cơ thể và đã được chứng thực là làm biến đổi quá trình sản xuất tinh dịch ở nam giới, cũng như có thể gây bệnh lạc nội mạc tử cung ở phụ nữ.
Các hóa chất paraben thường được dùng như chất bảo quản trong kem chống nắng. Paraben cũng được coi là có liên quan đến các phản ứng dị ứng, rối loạn nội tiết và độc hại cho cơ thể. Vì vậy khi lựa chọn sản phẩm bạn phải tìm hiểu kỹ thành phần và hướng dẫn trước khi sử dụng.
BS. Nguyễn Phương Hiếu